Ahmet Esat Uras

1882 Amasya doğumlu olup son dönem Türk tarihinin önemli ilim ve siyaset adamlarından birisidir. Babası Hacı Nuri Efendi Amasya’ya yerleşmiş olan “Şirvanizade” ailesine mensuptu. Yüksek tahsilini Mekteb-i Mülkiye’de yaptı. II. Abdülhamit’in himayesinde Ermenice öğrendi. 1906-13 yılları arasında Anadolu’nun değişik yerlerinde kaymakamlık yaptıktan sonra Emniyet Genel Müdürlüğünde görev yaptı. 1920’de Mustafa Kemal Paşa tarafından Ankara’ya çağrılarak Emniyet Genel Müdürlüğüne getirildi. 1921’de Kars Mutasarrıflığına tayin edilerek Kars Antlaşması’nda Kazım Karabekir Paşa’ya danışmanlık yaptı. 1922’de Erzurum Reji Müdürlüğüne ve daha sonra Rize Mutasarrıflığı’na atandı. 1923’te Lozan Konferansı’na müşavir olarak katıldı. Aynı yıl yapılan İkinci TBMM seçimlerinde Amasya Mebusu seçildi. Kendisi, CHP iktidarının devam ettiği 27 yıl boyunca

Amasya mebusluğuna devam etti. 1950’de siyasetten çekilen Esat Bey 1957 yılında Ankara’da vefat etti.

Gevaş’ta kaymakam olarak görev yaparken Akdamar'da Ermenilerle siyasî görüşmeler yapmak için kurulan heyete başkanlık yapmıştır. Mondros Mütarekesi'nden sonra tutuklanmış ve Bekirağa Bölüğüne hapsedilmiştir. Beş ay tutuklu kaldıktan sonra Şura-yı Devlet kararıyla serbest bırakılmış, Anadolu'ya geçmiştir.

Vefa İdadisi ve Mülkiye Mektebi'ni bitirmiştir. İzmit Maiyet Memurluğu, Bolu, İnebolu, Ahtabolu (Kırklareli Sancağı), Gevaş kaymakamlıkları, Emniyeti Umumiye Haber Alma Şube müdür yardımcılığı ve müdürlüğü, Siyasi Şube Müdür muavinliği, Emniyeti Umumiye müdürlüğü, Kars, Erzurum Reji Müdürlüğü, Rize mutasarrıflığı, TBMM II., III., IV., V., VI., VII. ve VIII. Dönem Amasya milletvekilliği ve III.Dönem Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti daimi üyeliği yapmıştır. 3. Rütbeden Osmani Nişanı, Donanma ve Beyaz şeritli İstiklal Madalyası sahibidir. Evli ve 2 çocuk babasıdır.

1953 yılında yayımladığı "Ermeni Sorunu: Dokuz Soru, Dokuz Cevap" adlı kitap, yayınlandığı günden beri, Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından büyük ilgi görmüş, defalarca basılmış ve yabancı dillere çevrilmiştir